SARNIÇ’DA GEÇMİŞTE BAYRAMLAR

 
Nasıl yaşanır? / Nasıl kutlanırdı?

Geçmişe her zaman özlem duyulur, “ah eski günler” diyerek kim derin bir iç çekmemiştir. Geriye dönüp baktığınızda neler neler anımsarsınız dalıp dalıp gidersiniz anılarınızın ortasında kaybolursunuz. Ben de anılarımda kalan Sarnıç’daki Ramazan ve Kurban bayramlarını tekrardan yaşamak istedim. Bu günleri nasıl yaşamışız görmek için birlikte o günlerin Sarnıç’ına gidelim.

1950 li yıllarına döndüğümüzde köylerden şehirlere göçler yeni yeni başladığı yıllardı köyden şehirlere iş kurmak ve çalışmak için ayrılanlar oluyordu Sarnıç’ın genelde hane sayısı az ve buna bağlı olarak da köyde yaşayan nüfusumuzda çok azdı.

 

Bayram öncesi hazırlıklar başlar arife günlerinde hız kazanırdı. Köye misafirler gelir hemen hemen her ailenin birkaç misafiri olurdu evlerin içi ve avullar şenlenirdi. Henüz o yıllarda tatil yerleri, sahiller revaçta değildi. Köyde akrabaları olanlar ve çalışmak nedeni ile şehre gidenler arife günü köye dönerlerdi . Her evde mutlaka lokma (Açaç) yapılır, kazanlarla sütlaç pişirilir, çeşit çeşit sızballar, yemekler yapılırdı. Arife günü bende her zamankinden erken gütmekte olduğum koyun ve kuzuları ağıllarına kapatarak eve döner mutfağa annemin yanına koşup çıkardım. Annem de pişirdiklerinden hemen özel bir sofra hazırlardı, bende  önceden bayram için hazırlanmış yemeklerin tadına bakmış olurdum.

 

Köyün gençleri kendi aralarında gelen misafirlerin kimlere geldiklerini tespit edip, bir zexes/ ayzara (açara) yapmanın telaşına düşerler bayram sürecini değerlendirirlerdi. Çarçabuk hangi gün /gece nerede toplanacaklarını organize edip bayram tatilini değerlendirerek misafirlerle birlikte bayram boyunca neşe dolu hoş bir vakit geçirirlerdi.

 

Ramazan bayramında bayram namazı kılındıktan sonra camide bir ön bayramlaşma ve mezarlık ziyaretleri yapılır, sonra herkes evlere dönerek hane halkı bayramlaşmaları bittikten sonra hazırlanan aile bireylerinin gençleri kendi aralarında oluşturdukları guruplar halinde tüm

aileleri sırayla ziyaret ederlerdi. Ziyaret edilen her hanede mutlak sofralar hazırlanır, büyük küçük kim olursa ikramlarda bulunurdu. Sadece şeker ikramı, çay, meşrubat ile yetinmezlerdi. Bayramın ikinci ve üçüncü günleri köy dışından günü birlik misafirler gelip dönerlerdi. Bayramın birinci ve ikinci günleri evden çıkmayıp bayramlaşma için gelenleri bekleyip ağırlayan annelerimiz teyze ve halalarımız da gelenler bittiğinde onlarda yaşça kendilerinden büyükleri ve hastaları ziyaret ederlerdi. Bayramlarda özen gösterilen bir konuda o yıl içinde vefat eden varsa o kişilerin ailelerine ziyaretlerine gidilerek acıları paylaşılır birlikte hüzün içinde aile bireyleri teselli edilir, her daim yanlarında olunacağı söylenir gönülleri alınırdı.

 

Kurban bayramlarında Ramazan bayramından farklı olarak kurbanlar kesilirdi. Kurban bayramı sabahları camiden çıkan cemaat evlerine dağıldıktan sonra köy imamı köyün üst veya alt başında başlayarak kurbanlıkları sırayla keserdi. Köy imamına böyle bir görev yüklenmişti nedeni tam bilmiyorum ama dua okumasına bağlıyorum. Oysaki köyde her hanede kurban kesebilecek  bu işin ehli olan birçok kişi vardı. Zira köyde orta çaplı hayvancılık yapılıyordu. Kurban haricide köye gelen misafirler için sürekli aştalar kesiliyordu. Hemen her hanede kurban kesiliyordu. Köy imamı kurbanları kesip bıraktıktan sonra her aile kendi kurbanını yüzüp parçalayıp pişirmeye başlardı. Zira her hane sofrasını hazır edip öğle namazından sonra cami avlusuna - köy meydanına götürürdü. Sofralar Aşta Ritüeline göre hazırlanır hiçbir eksik bırakılmazdı. Her aile bunu çok iyi bilir ve özen gösterirdi. Sofranın kime sunulacağı belli olmazdı. organizeyi üstlenen Ayhabı ve yardımcıları olurdu onların gözetiminde yaş sırasına göre sunumlar yapılır sofralara gelmiş olan misafirler ve toplanan köy halkı buyur edilirdi.

 

Kurban bayramlarında komşu köylerden bu uygulamayı bildiklerinden köyümüze çok gelen olurdu. Öğle namazı kılındıktan sonra sofralar kurulur Ayhabılar ve gelen misafirler öncelikle buyur edilir, servisler yapılırdı. Bu düzenden sorumlu olan  Ayhabı her şeye nezaret ederdi ve sofralara oturmayan kimse bırakılmazdı. Bir sofra mutlaka son anda gelecekler için ayrılırdı ayrılan sofradaki ve artan bütün yiyecekler diğer köylerden gelmiş olan ihtiyacı olan kişilere pay edilirdi. Bu program sonunda dua okunarak sonlandırılırdı. Geleneksel olarak sürdürülen bu uygulama zaman içinde komşu köylerden gelen olmadığı ve köydeki hane  azaldığı için bırakıldı. Benim anımsadığım zamanlarda 17/18 hane olan köyümüz şimdilerde 5/6 haneye inmiştir. Bu hanelerinde bazıları yarı zamanlı (yazları) köyde kalıyor.

 

İşte anılarımdaki Sarnıç’daki  bayramlar

Benim gibi anılarında Sarnıç’ı yaşatanlar

KİM VARSA NEREDEYSE SES VERSİN

TSABAL SARNIÇIM ÖKSÜZ KALMASIN